Bebeklerde beyin gelişimi, için en önemli
faktör kalıtsallık, beslenme, oyuncak ve uyku düzenidir. Bir
bebek dünyaya geldiğinde beyni bir yetişkinin beyninin yaklaşık % 25’i
kadardır. Zamanla
geliştirilmeye müsaittir.
Bebeklerde beyin gelişiminde ilk 1 yıl: İlk 1 yıl oldukça önemlidir.
- Bebeklerin 1. ayında karmaşık olmayan basit
uyaranlar yeterlidir. Bunun yanında yakın bedensel temas asla ihmal
edilmemelidir.
- 1. ve 3. aylar da bebeklerde göz aracılığıyla
takip artmaktadır. Uyarıcılar arasındaki küçük farkları yavaş yavaş anlamaya
başlar. Annesinin sesindeki tonlama farkını, açık-koyu renk ve şekilleri artık ayırt
edebilir. Bu dönemde bebeklerle yumuşak ve sevgi dolu bir tonla konuşmak oldukça
önemlidir.
- 3-5. aylarda bebeğimizin görme duyusu daha da belirginleşir.
Karmaşık nesneleri, içlerindeki zıtlıkları ve benzerlikleri daha kolay kavramaya
başlar. Hareketli nesneler bebeğin daha çok ilgisini çeker.
- 6 ve 7. aylarda objelerin basit işlevi, ne işe yaradığı bebeğin dikkatini daha fazla
çeker. Bu dönemde objelerin basit işlevleri ile tanıtılabilir.
- 7-8 aylık dönemde nesnelerde ses, işlev ve renk gibi özellikleri arasındaki
bağlantı kurmayı başarır. Örneğin su sesinin banyoya ait olduğunu bilir.
- 9-12 aylık dönemde nesneleri kendisi de basit amaçlarına uygun olarak
rahatlıkla kullanabilir. İlk kelimelerini söyleyebilmesi ve bedenini daha hızlı
hareket ettiriyor olması, çevreyi keşfetmesine yardımcı olur.
Bebeklerde beyin gelişiminde önemli olan etmenler
nelerdir?
Uyku düzeni: Bebeklerde beyin gelişiminde
uyku düzeni çok önemlidir. Özellikle 22.00-05.00 saatleri arası, endorfin
salgısı (mutluluk hormonu) ve büyüme hormonlarının en çok salgılandığı saatlerdir.
Bebeğin bu saatler arasında uykuda olmasının sağlanması oldukça önemlidir. Uyuduğu
ortamın mümkün olduğunca karanlık olması da salgılanan hormon düzeylerini
olumlu yönde etkilemektedir. Bebeklerin karanlık ortamlarda uyumaya
alıştırılması çok önemlidir.
Bebelere
uykuya geçiş aşamasında yavaş ve enstrümantal bir müzik dinletmekte de fayda
vardır.
Oyuncak seçimi: Seçilen oyuncakların bebeklerin
beyin gelişiminde ki rolü çok büyüktür. Özellikle renk, şekil ve
boyut algısını geliştirmeye hizmet eden karmaşık tek bir oyuncak değil, ayrı
ayrı basit oyuncaklar tercih etmekte yarar vardır. Yaş aralığına uygun oyuncak
seçmeye özen gösterilmelidir. Ayrıca bebeklere oyuncak hakkında bilgi verilmeli,
nasıl oynayacağı ona anlatılmalıdır.
Sosyal ilişkiler: Bebekler 6. aydan sonra
sosyalleşme eğilimine girer. Çevre algılarının, insanlarla iletişim yeteneklerinin
ve sosyal zekasının gelişimini sağlamak amacıyla aile bireyleri dışındaki insanlarla
bir arada olması, oyun parklarında oynayan çocukları görmesi önemlidir. Çevresinde
gelişen farklı olaylara çözüm üretmeye uğraşır. Bu da beyin gücü gelişimini
destekleyici bir unsurdur.
İletişimin güçlendirilmesi: Bebeklerin
beyin gelişiminde sevgi ve fiziksel temasın yeri çok büyüktür. Konuşmak, görsel temas, dokunmak v.s. Bütün karşılıklı iletişim imkanları
kullanılmalıdır. Onlara dokunmak sakinleştirir, görsel temas sosyalleşmelerinin
ve özgüvenlerini destekler, konuşmak da dil ve zeka gelişimini artırır. Etrafta
olup biteni basit kelimelerle ve kısa cümlelerle tane tane konuşarak anlatmak
onların sosyal algısını artırır. Ninni ve
tekerlemeleri tekrar etmek sözcük öğrenmeyi ve kelime dağarcığını geliştirir.
Beslenmenin gücü: Bebeklerin beyin
gelişiminde anne sütünün önemi
çok büyüktür. Doğumdan itibaren ilk 1 yıl anne sütü ve 6. aydan itibaren ek besin verilmesi
tavsiye edilir. Özellikle 6. aydan başlayarak protein yönünden zengin gıdalar
ile besleme önemlidir. İyotlu tuz
kullanımı zeka gelişimi için gerekli olan tiroit hormonunun salgılanmasında önemlidir.
Omega 3 yönünden zengin balıklar, karbonhidratlar, yumurta, soya gibi besinler bebeklerdeki
beyin gelişiminin en güçlü destekçisidir.
Yayınlanma Tarihi : 07.10.2016 14:06:07