Beyin Sapı Damar Tıkanıklığı

Beyin sapı damar Tıkanıklığı, Beyin damar tıkanıklığı terimi beyin ve beyinciği besleyen, boyunda ve kafa içerisinde bulunan damarlarda meydana gelen tıkanıklıklar manasında kullanılır. Bu tıkanıklıklar vücudun diğer yerlerinde meydana geldiği benzeri birtakım durumlarda hiç yakıntıya sebep olmaz iken, birtakım durumlarda da inme (Felç) ve üstelik ölüme sebep olabilmektedir.

Beyin ve beyinciği besleyen 4 tane atardamar bulunur. Bu atardamarlar 2 şah damarı (Karotis) ve 2 vertebral damardan oluşmaktadır. Bu damarlar, kalpten kanı vücuda dağıtan aort damarından çıkar, boyundan geçerek kafa içerisine girerler. Karotis damarları çene seviyesine gelince iç ve harici karotis olarak 2 kısma ayrılır. Harici karotis yüzü ve kafatasını, iç karotis ise beyni beslemektedir. Her 2 iç karotis damarı kafa içerisine farklı 2 damar şeklinde girerken vertebral damarlar eskiden birleşerek baziler atardamar ı oluştururlar ve bir bir damar şeklinde kafa içerisine girerler. Genelde iç karotis damarları beyini besler, baziler damar ise beyinciği ve beyin sapını besler. Heriki iç karotis ve baziler damar kafa içerisine girdikten anında hemen ardından birbirleriyle ince bağlantı damarları ile bağlanırlar ve birçokgen (Poligon) meydana getirirler. "Willis poligonu" adı verilen bu mimari yardımıyla bu damarların birinde bir tıkanma oluşursa diğer damarlar devreye girerek birtakım durumlarda beyin veya beyinciğin kansız kalmalarını engelleyebilir.

İnmenin en önemli 2 sebebi beyin kanaması ve beyin sapı damar tıkanıklğıdır. Damar tıkanmasına kanamaya yönelik çok fazla ek olarak sık rastlanır. Bu tıkanma, en fazla iç karotis damarının çene hizasındaki bölümünde meydana gelir. Ek olarak az olarak da vertebral ve baziler damarlarla kafa içerisinde bulunan ek olarak minik damarlarda meydana gelir. Beyin damar tıkanıklığının en yaygın görülen sebebi aterosklerozdur. Kimi zaman Takayasu rahatsızlığı benzeri vaskülitler ve fibromusküler displazi vakanın nedenidir.

Klinik belirtiler: Tıkanıklığın mahaline, ani veya yavaş meydana gelmesine ve bağlantı ve kollaterallerin yeterlidir olup olmamasına yönelik değişebilir. Tıkanıklığın seneler içinde yavaş olarak ilerlediği hasta olanlarda, karotis veya vertebral damarların biri üstelik birkaçının tıkanması hastada önemli şikâyet yaratmayabilir. Zira beden, Willis poligonundaki irtibatlarını giderek genişleterek dayanıklı Beyin sapı damar tıkanıklğının kanlandırdığı bölgeyi de beslemesine olanak sağlar. Fakat Willis poligonundaki bağlantılar birtakım insanlarda doğuştan eksik olabilmektedir. Bu gibi kişilerde yavaş ilerleyen tıkanıklıklar dahi sorun yaratabilir. Hızlı gelişen tıkanıklıklarda ise vücudun bağlantı ve kollateralleri geliştirecek vakti olmadığından beyinde kaçınılmaz olarak kansızlık (İskemi) gelişmektedir. Bu iskeminin yeri ve şiddetine yönelik hastada farklı muayenehane belirtiler gelişmektedir.

Beyin damar tıkanıklıkları belli bir süre ve daimî inmeye sokak açabilir. Belli bir süre inmeler geçici iskemik atak şeklinde isimlendirilir ve 24 saat içinde iz bırakmadan iyileşirler. Belli Bir Süre iskemik ataklar, müzmin damar tıkanıklığı meydana gelen alanda kan basıncı azalması neticesi iskemi meydana gelmesi veya aterosklerotik plaklardan minik pıhtılar atması neticesi oluşabilir. Çoğunlukla kol veya bacakta tutmama, konuşma bozukluğu, bir gözün görmemesi ve dengesizlik benzeri yakıntılar meydana gelir. Pıhtılar eriyince veya kan basıncı normalleşince belirtiler kaybolabilir. Beyin sapı damar tıkanıklğı belli bir süre iskemik ataklar çoğunlukla daimî inmenin habercisidir; bu çeşit hasta olanların tahmini ¼ ünde bir sene içinde daimî inme gelişmektedir. Kalıcı inme de belli bir süre inmeyle benzer mekanizmalarla meydana gelir. Fakat daimî inmede beden erkenden kan basıncını düzeltemediğinden veya beyine atan pıhtıyı eritemediği için durum 24 saatten hemen ardından da sürdürür.