Beyin Sıvısı: Beyin Omirilik Sıvısı (BOS, beyin suyu) da denir. Beyin kafatası içinde, omurilik ise omurlar
arasındaki bulunan kemik bir kanal içerisinde, bir sıvının içinde bulunur. Bu sıvıya
beyin omurilik sıvısı (beyin suyu, kısaca BOS) denilir. Bundan ayrıca beyin içinde
ventrikül ismi verilen boşluklar içinde de olan bu sıvı, omurilik içindeki bir
kanal yardımıyla beyin etrafından dolanarak beyin zarında olan kanallardan geri
emilir. Bu beyin sıvısından her gün yaklaşık yarım litre üretilir geri emilir.
Beyin Sıvısı Testi: beyin ve omuriliğin umumiyetle iltihabi ve mikrobik
hastalığının tanısı için yapılır. Beyinde bulunan mikrobik enfeksiyonlar beyin
sıvısına geçtiği için, menenjit ile ensefalit benzeri
enfeksiyonların tanısında, beyin sıvısının
mikroskop altında tahlil edilmesi çok büyük önem taşır. Bunun gibi multipl skleroz, Adem gibi
iltihaplı nörolojik hastalığın tanısı içinde bu sıvının tahlili, teşhisin
kesinleşme veya başka benzeri bir hastalığın olup olmadığının ortaya konması bakımından
önemlidir. Kafa içinde beyin omurilik sıvısı basıncının çoğaldığı durumlarda, normal tazyik
hidrosefalide ve psödotümör serebri hastalığı tanısı içinde, bel sıvısı tahlili
yapılması gerekebilir. Beyin ile beyin zarı tümörleri sitolojik tahlilinde de beyin sıvısı alınması teşhis açısından önemli bir yer tutabilir. Ayrıca ani olarak gelişen ve baş ağrısı ile oluşan, subaraknoid
kanama denilen beyin kanamalarında da Beyin Sıvısında kanın gösterilmesi,
özellikle beyin görüntüleme bulguları olağan olan hastalar için gerekir.
Beyin Sıvısında Oligoklonal Bandı: Beyin sıvısında oligoklonal bandın pozitif
olması, beyin ve omurilik içinde immünglobülinin sentezlendiğinin bir
göstergesidir. Hususi olarak Ms hastalığının teşhisi için istenen bu
test, diğer iltihabi veya enfeksiyon hastalıkları içinde pozitif olabilir. Bundan
dolayı pozitif çıkması Ms’ in kesin bir göstergesi olmadığı gibi, negatif olması
da Ms'in olmadığını varsaymaz. Ms hastalarının aşağı yukarı %80-90'ında
oligloklonal band incelemesi pozitif çıkar. Oligoklonal band testi
uygulamasının tüm dünyada kabul edilen usulü immünofiksasyon elektroforezidir.
Bu usulle yapılmayan testlerin güvenirliği düşük genellikle düşük olur.
Beyin Sıvısı Alınmasının Riski: Beyin
sıvısı sırttan bel bölgesinden
uzun bir iğne yardımı ile alınır. Bu İşlem sonrası izlenen en sık sorun baş ağrımasıdır.
Bu, kafa içindeki basıncın azalmasından dolayı ortaya çıkar. Baş ağrısı genellikle
oturur pozisyonda ya da ayağa kalktıktan sonra ortaya çıkar ve yatar pozisyonda
ise geçer. Bazen, baş ağrısına bulantı ve kusmada eşlik edebilir. Kafa
içindeki basıncın azalmasına bağlı olan baş ağrısı %5-10 sıklığı ile ortaya
çıkmaktadır. Tedavisi için ağrı kesiciler, dinlenme ve bol sıvı alımı uygulanır.
Bundan ayrı beyin sıvısı alınmasına
bağlı meydana çıkabilecek tehlikeler bu çalışmanın özellikle uzman kişilerce
yapılması durumunda son derece nadirdir. Beyin
sıvısı alınmasının teorik riski enfeksiyon, bölgesel kanama, sinirde
yaralanma ve beyin herniasyonu sayılabilir. Pratik olarak ise bu durumlar çok
nadir görülür.
Beyin Sıvısı Nasıl Alınır? Hastadan beyin
sıvısı alınmadan önce bu çalışmanın yapılmasına mani olabilecek bir sorun
olup olmadığı incelenir. Bunun için kafanın içinde bir tümörün, beyin ödeminin
veya kanamaya yatkınlık olup olmadığının ortaya konması lazımdır. Beyin sıvısı alınmasına engel bir durum
olmayan hastanın derisine sprey şeklinde bir anestetik veya iğne ile bölgesel
anestetik uygulanıp sonra, steril şartlarda bir iğne ile 2-4 tüp arası beyin sıvısı alınır. Bazı durumlarda bu
çalışma için kan tahlili' de gerekebilir. Hasta 1 saat kadar hastanede kaldıktan sonra
taburcu edilir. Bu işlemin uygulanması hasta yatağında, sedye ya da acilde de yapılabilir.
Ameliyathaneye ihtiyaç olmaz. Hasta çalışma sonrası araç kullanmamalıdır. hasta
24 saatlik yatakta dinlenmeden ve bol sıvı (günde 3-4 litre) tüketimden sonra normal
yaşamına döner. Baş ağrısı ortaya çıkması durumunda yatakta dinlenme ve sıvı
alımının devamı gerekir.
Beyin sıvısı alındıktan sonra çocuk sahibi olma konusu:
Böyle bir sorun kesinlikle olmaz.
Beyin sıvısı alınması ile ilgili söylentilerin
çoğu gerçeği yansıtmaz. Çoğu zaman bu işlemi gerektiren durum nörolojik
hastalıkların kendisinden kaynaklanan problemler, yanlış bir anlayışla beyin sıvısı alınmasına bağlanır.
Yayınlanma Tarihi : 07.10.2016 13:29:25
