Çocuklarda beyin tümörü, Tümör, bir hücrenin veya hücre grubunun organizmanın kontrol mekanizmasının etkisinden çıkıp hızlı ve normal olmayan bir çoğalma ile ortaya çıkan kitlelere verilen isimdir. Latincede \"şişlik veya ur\" anlamlarına gelir. Çocuklarda beyin tümörü ise; beyindeki hücrelerin anormal veya kontrolsüz bir şekilde büyümesi olarak tanımlanır. Tümör, bazen habis olabilir. Habis (Kötü huylu) beyin tümörleri hızlı büyüme eğilimi gösterir ve omuriliğe yayılabilirler.
Çocuklarda beyin tümörü en sık solid tümör tipidir ve çocuklarda görülen kanserlerin %20'sini oluşturmatadır. 15 yaşın altında görülen malign hastalıklar içinde lösemiden sonra ikinci sırayı almaktadır.
Ülkemizde her yıl yaklaşık olarak 500 çocukta beyin tümörü vakası görülmektedir. Çocuklarda beyin tümörü her yaşta görülebilmekle birlikte, en çok 3-8 yaşlarında görülür.
Birçok kötü huylu tümörler için, henüz uygulanan belli bir tedavi yoktur, çeşitli kemoterapi ilaçları veya radyoterapi kullanılabilmektedir. Daha az habis tümör için ise cerrahi müdahale tek başına yeterli olabilir. Beynin; hafıza, öğrenme, işitme, görme, gibi hayati pek çok görevleri bulunduğundan beyin tümörleri genellikle erken tespit edilebilirler. Bahsi geçen hayati fonksiyonlar bozulduğunda, bulgular hızla meydana çıkar.
Çocuklarda beyin tümörü türleri
Astrositomlar: çocuklar arasında en sık rastlanılan beyin tümörleridir. Bu hücrelerin şekli yıldıza benzer. Beyin veya omuriliğin herhangi bir yerinden kaynaklanabilir: Örneğin serebellar astrosotom beynin arka kısmından kaynaklanır ve genel olarak tüm beyin tümörleri içindeki payı oldukça yüksektir.
Glioblastoma multiforme: Grade (Derece) IV tümördür ve çok saldırgan bir tümör çeşididir.
Ependimom: Tüm beyin tümörlerinin yaklaşık olarak %9'unu oluşturur, çevreleyen bölgelerde ve omurilik boyunca gelişme gösterir. Bu tümör, genellikle selim yani iyi huyludur ve çok yavaş ürer.
Primitif nöroektodermal tümör: Son derece habis ve saldırgan davranır. En çok beynin frontal, temporal ya da pariyetal loblarından kaynaklanır. Medulloblastoma-medulloblastom olarak anılır.
Koroid pleksus tümörleri: Beyin omurilik sıvısını üreten bez dokularının nadir görülen kanseridir.
Atipik teratoid-rabdoid tümörler: En çok küçük çocuklarda görülen çok saldırgan tümörlerdir.
Çocuklarda beyin tümörü belirtileri nelerdir?
• Baş ağrısı,
• Fışkırma şeklinde kusma,
• Nöbet geçirme,
• Görme veya konuşma bozukluğu,
• Duygu değişikliği,
• Koordinasyon ve denge bozukluğu,
• Güçsüzlük, el ve ayaklarda karıncalanma,
• Süt çocuklarında baş çevresinde büyüme ve bıngıldakta görülen şişme
Çocuklarda beyin tümörü tanısı nasıl konulur? Beyin tümörü, bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans (MR) görüntüleme veya doku testi ile teşhis edilebilir. Bilgisayarlı tomografi beyinde görülen anormallikleri, MR ise kafatası kemiklerinin alt yüzeyindeki tümörleri görüntüler. Tümörün mikroskop ile incelemesi kanser hücrelerini gösterir. Doktor çocuklarda beyin tümörünün beyin dışına yayılmasını takip için belden iğne ile omurilik sıvısı alınması, kemik iliği aspirasyonu, biyokimya veya kemik taraması testlerini de isteyebilir. Bu testler yapılırken hareketsiz kalmaları için küçük çocuklarda uyuşturma işlemi yapılır.
Çocuklarda beyin tümörünün tedavisi nasıl yapılır?
Beyin tümörü tedavisi ekip çalışması gerektirir; beyin cerrahı operasyon yapar, arkasından onkolog kemoterapi uygular, gerekli görülürse radyoterapiye geçilir. Ameliyat öncesi, şişliği azaltmak için kortizonlu ilaç, nöbeti engellemek için nöbet engelleyici ilaç kullanılır. Üç yaşından küçük çocuklarda radyoterapi gelişen beyin dokusuna zarar vereceğinden, kemoterapi standart tedavi şeklidir. Kemoterapi genelde günlük alınan kanser öldürücü ilaç veya belli aralıkla damara enjeksiyon şeklinde uygulanabilir. Kemoterapinin küçük çocuklardaki amacı radyoterapiye ihtiyacı ortadan kaldırmak veya çocuğun büyümesine kadar radyoterapiyi ertelemektir. Radyoterapi tümör hücresini öldürmek amacıyla yüksek doz X-ışını uygulanmasıdır ve 6-8 hafta boyunca günlük uygulanır.